E-lojistik kavramı özellikle e-ticaret alanında gün geçtikçe merak edilen ve ihtiyaç duyulan bir konu halini aldı. Elektronik lojistik olarak da bilinen e-lojistik süreçleri, geleneksel lojistik süreçlerinden biraz daha farklı şekilleniyor. E-lojistik ile geleneksel lojistik arasındaki farkları anlatacağımız yazımızda öncelikle lojistik ne demek, lojistik kavramı hangi unsurları içerir ona bakalım.
Lojistik nedir?
Lojistik malzeme ve ürünlerin, tedariği, depolanması, taşınması, dağıtılması, yönetim süreçlerinin planlanması, uygulama ve kontrol süreçlerinin toplamıdır. Daha kısa bir deyişle lojistik temel olarak ürün ve malzemelerin bir yerden başka bir yere sistemli bir şekilde taşınması ve yönetilmesi sürecidir. İyi bir lojistik süreci şunları içermelidir:
1. Tedarik Zinciri Yönetimi (Supply Chain Management): Lojistik süreci, bir ürünün ya da hizmetin, tedarikçisinden başlar üreticiler, dağıtıcılar ve son kullanıcılara kadar olan tüm sürecinde hareketini ve yönetimini içerir. Tedarik zinciri yönetimi ile malzeme akışının optimize edilmesi, maliyetlerin azaltılması, müşteri memnuniyetinin artırılması amaçlanır.
2. Taşıma: Ürünlerin nakliyesinin organize edilmesi sürecini kapsar. Taşıma yönteminin ne olacağına karar verilir. Deniz yolu, kara yolu, havayolu veya demiryolu taşıma yöntemlerinden biri seçilir ve lojistik ağın nasıl olacağı planlanır.
3. Depolama ve Envanter: Ürünlerin depolanması, envanter seviyelerinin takip edilmesi ve gerekli durumda stoğu azalan ürünlerin temin edilmesi sürecidir.
4. Dağıtım: Lojistik ürünlerinin dağıtım merkezlerinin yönetilmesi, siparişin hazırlanması ve teslimat süreçlerini içerir. Dağıtım merkezlerinden perakendecilere veya son kullanıcılara ürünlerin tesliminin yapılmasıdır.
5. Bilgi Yönetimi: Bilgi yönetimi, iş süreçlerini iyileştirmek ve karar verme süreçlerinde etkilidir. Bu süreç, bilgilerin etkin bir şekilde toplanması, analiz edilmesi, paylaşılması ve işleme sokulmasını içerir.
Lojistik, işletmelerin büyümesinde en etkili parçalardan biridir. İşletmelerin, maliyetlerini düşürmek, verimliliği artırmak, teslimat sürelerini kısaltmak, müşteri memnuniyeti artırmak gibi amaçlara hizmet eder. Uluslararası ticaretin karmaşıklığını en aza indirmek, tedarik zinciri risklerini azaltmakta da rolü çok büyüktür. Bu nedenle özellikle e-ticaret operasyonu yürüten işletmeler için lojistik süreci stratejik öneme sahiptir.
E-lojistik ve geleneksel lojistik arasındaki farklar
E-lojistik ve geleneksel lojistik arasındaki temel farklar, işlemlerin nasıl yönetildiği, verilerin nasıl kullanıldığı ve teknolojinin rolünün ne olduğu gibi birçok açıdan ortaya çıkar. Bir e-ticaret operasyonu destekleyen firma için bu farkları aşağıda açıklayalım.
1. İş Süreçleri ve Veri Yönetimi
Geleneksel Lojistik: Geleneksel lojistikte, veriler genellikle kağıt üzerinde veya sınırlı ölçüde dijitalleştirilmiş olarak takip edilir. Siparişler, envanter, taşıma ve teslimat gibi iş süreçleri manuel veya eski sistemlerle yönetilir
E-lojistik: E-lojistikte iş süreçleri ve veri yönetimi dijital platformlar ve yazılımlar aracılığıyla otomatikleştirilir. Siparişler, envanter verileri gerçek zamanlı olarak toplanır, analiz edilir ve paylaşılır. Bu sayede daha hızlı ve hassas işlemler mümkün olur.
2. Sipariş Yönetimi
Geleneksel Lojistik: Siparişler genellikle mesaj, telefon, veya kağıt sipariş formlarıyla alınır. Bu durum, hatalı siparişlere ve gecikmelere neden olabilir.
E-lojistik: E-ticaret yapan işletmelerde çevrimiçi sipariş formları, sipariş platformları ve otomasyon sayesinde daha hızlı ve doğru sipariş işleme imkanı sunar. Müşteriler siparişlerini çevrimiçi, anlık ve hızlı bir şekilde kolayca verebilirler.
3. Stok Yönetimi
Geleneksel Lojistik: Elle stok takibi yapılır ve bu durum karmaşıklık yaratabilir. Sonuç olarak envanter kayıpları sık sık yaşanabilir.
E-lojistik: E-ticaret operasyonları, gerçek zamanlı envanter izleme ve otomatik yeniden sipariş gibi özellikleri vardır. Hatta tedarikçiler ve satıcılar birbirlerinin stoklarını görebilir ve stok azalması durumunda tedarikçi talebi ile satıcılar ürün alımı yapabilir. Böylece stok yönetimini optimize edilir ve envanter kayıpları azalır.
4. Dağıtım ve Teslimat
Geleneksel Lojistik: Geleneksel lojistikte dağıtım ve teslimat süreçleri daha uzun sürer. Siparişlerin müşterilere ulaşım süresi genellikle daha uzundur.
E-lojistik: E-lojistikte hızlı ve etkili teslimatlar için otomatik yönlendirme, optimizasyon ve takip sistemleri bulunur. Müşteriler de siparişini takip edebilir ve siparişlerin müşterilere ulaşımı daha az zaman alır.
5. Müşteri İlişkileri ve Geri Bildirim
Geleneksel Lojistik: Müşteri geri bildirimi almak ve ilişkiyi sürdürmek daha zordur. Genellikle sadece telefon üzerinden geri bildirim alınır ve kayıtları tutulmaz.
E-lojistik: E-ticaret operasyonları, müşteri geri bildirimi toplamak ve müşteri ilişkilerini yönetmek için dijital araçlar ve sosyal medya kullanır. Kayıt altına alınan müşteri hizmetleri hattı, WhatsApp hattı, Chat en çok kullanılan müşteri geri bildirim araçları arasında yer alır.
6. Veri Analizi ve İyileştirmeler
Geleneksel Lojistik: Geleneksel lojistikte veri toplama ve analiz süreçleri çok yavaş ve çok sınırlıdır.
E-lojistik: E-ticaret operasyonları, büyük veri analizi yaparak iş süreçlerini sürekli olarak iyileştirir, eksik yanlarını görebilir ve geliştirebilirler. Böylece daha iyi kararlar alarak büyüme hedeflerini belirleyebilirler.
E-ticaret operasyonları olan firmalar, bu farkları göz önünde bulundurarak e-ticaret lojistiği ile ilgili çözümlerle iş süreçlerini optimize edebilir, maliyetleri azaltabilir ve müşteri memnuniyetini artırabilirler.
